کوچ و منتور دو واژه‌ای هستند در سال های اخیر جز واژه های پر تکرار در آموزش و کسب و کار به حساب می آیند. همچنین افراد بسیاری هستند که کوچینگ و منتورینگ را به عنوان حرفه خود انتخاب کرده‌اند. از این رو است که امروزه شما واژه هایی مانند: کوچ کسب و کار و یا منتور کسب و کار را زیاد می شنوید. اما ممکن است این سوال برای شما ایجاد شده باشد که فرق بین کوچ و منتور چیست؟
آیا این دو واژه در ماهیت نیز با یک دیگر متفاوت بوده و یا کارهای کوچ و منتور یکسان و مشابه یک دیگر هستند؟ برای پاسخ دادن به این سوال ها قصد داریم در این مقاله به بررسی پیرامون این موضوع بپردازیم. پس لطفا مثل همیشه ما را همراهی کنید.
تفاوت کوچینگ و منتورینگ در چیست؟
باید به شما عزیزان بگوییم که کوچینگ و منتورینگ دو شاخه نزدیک به یک دیگر در علم روانشناسی هستند و از این دو دانش برای ارتقا دادن سطح دانش یک فرد و یا یک گروه بهره گرفته می شود. برای متوجه شدن فرق بین کوچ و منتور قصد داریم ابتدا این دو دانش را معرفی نموده و سپس یک جمع بندی از تفاوت های این دو دانش داشته باشیم.
کوچینگ چیست؟
به صورت خلاصه می توانیم کوچینگ را این گونه معرفی کنیم. کوچینگ یک رابطه دو طرفه بوده که بر روی توسعه فرد تمرکز می کند. کوچ به شخص مراجعه کننده کمک می کند تا بتواند بهتر و زودتر به اهدافی که برای خود در زندگی مشخص کرده است دست پیدا کند.
همچنین او به فرد کمک می کند برای رسیدن به اهداف خود نقاط ضعف و قوت خود را شناسایی نموده و با به حداکثر رساندن پتانسیل های خود در مسیر رسیدن به اهدافی کی دارد با قدرت قدم بردارد. به عبارتی دیگر می توان کوچ را فرایند درگیر شدن با گفت و گوهای منظم بیان کرد.
در واقع یکی دیگر از موارد فرق بین کوچ و منتور را می توان این گونه بیان کرد که کوچ به کمک مراجعه کننده خود آمده و با پرسیدن سوال های منظم و مرتب به وی کمک می کند تا اگاهی خود را نسب به یک مسئله و یا مشکل بالا ببرد.
سپس با راهنمایی ها و کمک های شخص کوچ به حل مشکلات و مسائل خود بپردازد. همچنین می توان گفت که رابطه بین کوچ و شخص مراجعه کننده یک رابطه صمیمی است.
منتورینگ چیست؟
در منتورینگ نیز هدف توسعه فرد است. در این رابطه شخص منتور مهارت ها و تجربه هایی که دارد را به شخص منتقل می کند. در واقع می توان گفت که منتور شخصی است که برای رشد و پیشرفت شخص مراجعه کننده، دانش، مهارت و تجربیات خود را در اختیار وی قرار می دهد.
همچنین بر اساس تعریفی که لغت نامه کمبریج دارد، می توان منتور را این گونه معرفی نمود، منتور به شخصی گفته می شود که با تجربه های کافی که درون یک شغل دارد از شخصی که تجربه کمتری دارد حمایت می کند. او با توصیه ها و راهنمایی های مناسب به او کمک می کند تا بتواند درون کار خود پیشرفت کند.
از جمله موارد فرق بین کوچ و منتور این است که در منتورینگ بر خلاف کوچینگ تمرکز منتور بر روی فرد است. برخلاف کوچینگ که تمرکز بیشتر بر روی حل مشکلات و مسائل است. در واقع می توان گفت که منتور مانند راهنما عمل کرده و هدف آن انتقال دانش نسبتا غیر رسمی به شخص مراجعه کننده است.
فرق بین کوچ و منتور
شاید با مطالعه موارد بالا متوجه تفاوت بین منتور و کوچ شده باشید و شاید هم بگویید که منتورینگ و کوچینگ از نظر فلسفی به یک دیگر شبیه هستند. اما در این قسمت قصد داریم که بیان تفاوت هایی که بین منتور و کوچ وجود دارد بپردازیم. این تفاوت ها عبارت‌اند از:
- اشخاص کوچ برای این که بتوانند افراد را برای رسیدن به اهدافی که دارند و یا حل مشکلات خود راهنمایی کنند، اموزش هایی دیده و تخصص پیدا کرده‌اند. اما در مقابل منتور ها آموزش رسمی در زمینه منتورینگ ندارند.
- یکی دیگر موارد فرق بین کوچ و منتور را می توان این گونه بیان کرد. کوچ ها به گونه ای آموزش دیده‌اند که در صورت برخورد مراجعه کننده با مشکلات به جای ارائه مشاوره و بیان کردن نظرات و تجربیات خود، او را راهنمایی کرده تا با مراجعه به خود راه های حل مشکلات را بیابد.
منتور ها نیز بر روی این که فرد بتواند راه حل های مناسب را بیابد تمرکز می کنند، اما در صورتی لازم باشد وارد عمل شده و راه حل درست مسئله را به فرد ارائه می کنند.
- منتورینگ یک رابطه طولانی مدت بوده و بر اساس احترام متقابل است. اما در طرف مقابل در کوچینگ رابطه کوتاه مدت است.
- یکی از اولویت های منتور کمک به شخص برای توسعه مهارت های فعلی و عملکرد های آینده او است. اما توجه یک کوچ برای بهبود عملکرد های فعلی و تاثیر گذاری بر روی عملکرد های زمان حال است.
- حوزه کاری منتور و کوچ با یک دیگر متفاوت است. به طور معمول حوزه کاری منتور را فضای کسب و کار و شغلی تشکیل می دهد ولی برای کوچ حوزه کاری مشخصی وجود ندارد.
از این رو می توان برای کوچ جامعیت بزرگتری را در نظر گرفت. مثلا کوچینگ سلامت، کوچینگ زندگی و…
این ها مواردی است که می توان به عنوان فرق بین کوچ و منتور بیان کرد. البته در همه این موارد اصلی ترین و مهم ترین تفاوتی که می توان میان کوچ و منتور بیان نمود تفاوت در نوع مداخله آن ها است.
معرفی وظایف منتور
می توان گفت که منتور نقش یک چراغ را برای افراد در مسیر رسیدن به موفقیت شغلی ایفا می کند. در این قسمت به برخی از وظایف منتور می پردازیم تا بتوانید درک بهتری از فرق بین کوچ و منتور داشته باشید. وظایف یک منتور عبارت‌اند از:
۱.ایفای نقش در مسیر شغلی فرد
شامل تمام فعالیت هایی می شود که منتور موظف است انجام بدهد تا شخص تازه کار بتوانید در مسیر شغلی خود بدون صرف کمترین انرژی پیشرفت کند.
۲. ایفای نقش خود به عنوان یک حامی روانی
منتور موظف است که تمام پیش نیاز های روانی شخص را برای رسیدن به پیشرفت شغلی که مد نظر او است فراهم کند.
۳.هدایت درست افراد در مسیر شغلی آن ها
از یک منتور انتظار می رود که علاوه بر داشتن مهارت و تخصص، توانایی این را نیز داشته باشند که تمام دانش و آگاهی و تجربه خود را به صورت کامل و جامع به شخص دیگر منتقل کنند و در مسیر شغلی آن ها یک دیدگاه واقع بینانه داشته باشند. این مورد را می توان از جمله موارد مهم در فرق بین کوچ و منتور بیان کرد.
۴. در دسترس بودن شخص منتور
در دسترس بودن منتور از جمله موارد مهم و مشترک او در حوزه فعالیت های روانی _ اجتماعی و حوزه شغلی است. در گاهی موارد ممکن است که فرد در مسیر پیشرفت شغلی خود نیازمند دریافت مشاوره فوری باشد، اینجاست که اهمیت در دسترس بودن منتور مشخص می شود.
۵. توانایی برای طراحی مسیر شغلی
یکی دیگر از موارد فرق بین کوچ و منتور را می توان در حوزه طراحی مسیر شغلی بیان کرد. هنگامی که ما صحبت از منتور و یا منتورینگ می کنیم اولین چیزی که مطمئنا در ذهن ما نقش می بندد داشتن طراحی برای ادامه مسیر شغلی است.
منتور باید با نگاه واقع بینانه و همه جانبه خود برای شخصی که تازه کار است یک مقصد نهایی را ترسیم کند. از این طریق شخص متوجه خواهد شد برای دست یابی به این موفقیت باید چه مسیری را طی کند.
وظایف کوچ چیست؟
کوچ مانند یک تسهیلگر عمل نموده و به افراد کمک می کند تا از نیروی درونی خود در جهت رشد کردن و رسیدن به موفقیت بهره ببرند. از این رو تصور این که کوچ به شما بگوید چه کاری را انجام بدهید و از انجام چه کاری خود داری کنید کاملا نادرست است.
این مورد را نیز می توان از جمله موارد مهم در فرق بین کوچ و منتور بیان کرد. در واقع ما از کوچ انتظار داریم در درجه اول به درستی به حرف های ما گوش داده و سپس با پرسیدن سوال های درست و سنجیده خود تلنگری برای ایجاد تغییرات درونی در ذهن ما ایجاد کند.
سخن پایانی
مبحثی که در این مقاله به آن پرداختیم از جمله موارد مهم در انتخاب کوچ و منتور است. زیرا برای این که متوجه شویم در مسیر خود و برای بهتر عمل کردن و رسیدن به موفقیت به کوچ و یا منتور احتیاج داریم، دانستن فرق بین کوچ و منتور اهمیت بالایی دارد.
از این رو در یک جمع بندی کلی می توان گفت که منتور برای هدایت افراد از مداخله مستقیم بهره می گیرد. او در هر جا که لازم باشد به صورت مستقیم وارد عمل شده تا شخص از مسیر درست شغلی خود منحرف نشود.
ولی کوچ نقش یک تصحیل‌گر را داشته، در دور دست ها ایستاده است و با استفاده از ابزارهایی مانند گوش دادن و سوال پرسیدن به افراد کمک می کند تا راه درست را بیابند و یا برای مشکلات خود راه حل های درست را پیدا کنند.